کلاچ چیست؟

برای پاسخ به سوال کلاچ چیست بیایید ریشه ی این کلمه را بررسی نماییم. کلاچ (کلاژ، کلاج) Clutch یکی از قطعات خودرو است. این کلمه در انگلیسی به معنای اتصال، گفته می شود. معنای عامی آن به وسیله یا قطعه ای که وظیفه ی اتصال یا قطع کردن را بر عهده دارد اطلاق می شود. مثلا در دریل دستی، یک محور کلاچ به موتور و مته متصل است که وظیفه ی شروع به کار و قطع کردن کلاچ را بر عهده دارد.

معمولا حرکت ماشین به دو روش کنترل می شود، اول خاموش کردن پیشرانه و مانع از حرکت چرخ ها شدن، راه دوم استفاده از کلاچ در سیستم انتقال قدرت ماشین است. که در بین این دو راه، استفاده از کلاچ، منطقی تر است. با امداد خودرو در تبریز ارس همراه باشید تا با هم در مورد کلاچ، کاربرد کلاچ و علت خرابی کلاچ صحبت کنیم.

کاربرد کلاچ

کلاچ بین موتور و گیربکس باعث برقراری اتصال و قطع آن می شود. در حقیقت کلاچ دو محور را به گونه ای به هم متصل می کند که با سرعت و گشتاور مساوی با هم بچرخند، در مقابل با قطع اتصال این دو محور، باعث چرخش این دو محور با سرعت های نامتوازن می شود. در خودرو، محور خروجی پیشرانه، دائم در حال چرخش است اما چرخ های ماشین خیر!

در واقع کلاچ، در حالی که حرکت را از یک شفت به شفت انتقال می دهد، انتقال نیرو را هم کنترل می کند. در نتیجه می توان وظیفه ی کلاچ را به این شرح توضیح داد:

تعویض دنده

اتصال موتور و گیربکس و برقراری انتقال نیرو بین آنها

قطع ارتباط موتور و گیربکس یا به اصطلاح خلاص کردن خودرو

اجزای تشکیل دهنده کلاچ خودرو

بعد از بحث کلاچ چیست و کاربرد کلاچ به اجزای تشکیل دهنده ی کلاچ می رسیم:

پوشش و کاور سیستم کلاچ

پوشش کلاچ، روی صفحه ی فشار قرار می گیرد و دیسک اصطحکاک را با فشار به فلایول وصل می کند. در نتیجه به کمک صفحه فشار مانع از حرکات عرضی یا لغزش روی فلایول می شود.

صفحه ی فشار

این قطعه که مانند دیسک اصطحکاک و فلایول دیسک شکل است، فشار لازمه را بر صفحه ی اصطحکاک وارد می کند تا تماس آن با چرخ طیار کامل شود. اصلی ترین عامل برای عدم لغزش دیسک روی چرخ طیار در زمان انتقال دوران، همین تماس در فشار است.

فلایول یا چرخ طیار

فلایول یک دیسک بزرگ فلزی است که حرکت چرخشی میل لنگ و گیربکس را به همدیگر منتقل می کند. در واقع فلیول عامل اتصال سیستم کلاچ به موتور است و بین این دو سیستم قرار می گیرد. برای تعمیر خودرو در محل می توانید با امداد خودرو در تبریز ارس تماس حاصل فرمایید. امداد خودرو ارس، ارائه دهنده ی انواع خدمات یدک کش در تبریز و حمل خودرو در تبریز می باشد.

صفحه کلاچ

صفحه کلاچ یا دیسک کلاچ اصلی ترین قطعه ی کلاچ است و مستقیما روی چرخ فلایول نصب می شود. این قطعه ی دایره ای شکل که با لنت مخصوص به منظور جلوگیری از ایجاد اصطحکاک بین صفحه کلاچ و فلایول کاور شده است، در مرگز خود یک صفحه ی ارتعاش گیر هم دارد. این لنت پوشاننده صفحه کلاچ به کفشک هم شناخته می شود.

داخل صفحه ارتعاش گیر دیسک کلاچ، چند فنر پیچشی اعمال شده است که ضربات انتقال ناگهانی حرکت های چرخشی موتور را دفع می کنند. این کار باعث کاهش تکان های خودرو و شوک های ناگهانی هنگام تعویض دنده یا هنگام شروع به حرکت می شود. دیسک اصطحکاک یک بخش توپی شکل هم دارد که نیروی محرکه موتور را به وسیله ی شافت گیربکس انتقال می دهد.

یاتاقان

در بحث اجزای تشکیل دهنده کلاچ به قطعه ی یاتاقان رهاکننده می رسیم. این یاتاقان باعث ایجاد فشار روی زبانه های فنر دیافراگمی می شود. این بخش که با پدال کلاچ در ارتباط است، با فشار پدال گاز شروع به کار کرده روی فنر نیرو وارد می کند. این قطعه از دو قسمت، پیوسته و بلبرینگ تشکیل شده است.

فنر دیافراگمی یا فنر خورشیدی

فنر خورشیدی یا دیافراگمی که دایره شکل است، در مرکز خود تعدادی زبانه دارد که با فشار روی آنها، به سمت مخالف فشار نیرو وارد می کنند. فنر دیافراگمیمابین صفحه فشار و پوشش کلاچ قرار می گیرد و در مواقعی که لازم است برای قطع انتقال نیرو، فشار وارده از این قطعه روی صفحه کلاچ را کاهش داده و امکان لغزش صفحه روی فلایول را هم افزایش می دهد. مشاوره تلفنی در باره ی تعمیر خودرو، با تماس با امداد خودرو در تبریز ارس امکان پذیر بوده و در خدمت شما همشهریان بزرگوار هستیم.

پدال کلاچ

پدال کلاچ درون کابین و زیر پای راننده قرار می گیرد. معمولا از طریق مکانیزم کابلی یا هیدرولیکی با یاتاقان در ارتباط است.

سایر قطعات

قطعات دیگری چون محور ورودی به جعبه دنده، انگشتی، پوشش های متصل به چرخ طیار، عملگر پدال کلاج و دوشاخ آزاد کننده هم از قطعات فرعی کلاچ محسوب می شوند که چون از اهمیت پایینتری برخوردارند از توضیح آنها صرف نظر می کنیم.

انواع کلاچ

کلاچ یک وسیله برای جدا کردن دستگاه تولید نیرو، از سایر قسمت هایی است که از این نیرو استفاده می کنند. کلاچ معمولا انواع مختلف یک صفحه ای، دو صفحه ای، روغنی، خشک و اتوماتیک موجود می باشد.

1.کلاچ هایی که عمل قطع و وصل ارتباط را به صورت اتومات انجام می دهند، پرکاربرد ترین انواع کلاچ اتومات : کلاچ وزنه ای، کلاچ هیدرودینامیکی، کلاچ الکترومغناطیسی و کلاچ ترکیبی می باشند.

2.کلاچ هایی که با نیروی عضلانی کار قطع و وصلی را انجام می شوند، اما در موارد مورد نیاز، برای صرف نیروی کمتر از کمکی هیدرولیکی یا هوایی بهره می برند. این کلاچ ها در انواع :

یک صفحه ای با فنرهای مارپیچی، مورد استفاده در اتوبوس و مینی بوس

یک صفحه ای با فنر دیافراگمی مورد استفاده از پراید، پیکان، پژو و زانتیا

کلاچ دو صفحه ای با دو نوع فنر مورد استفاده در تراکتورها

کلاچ چند صفحه ای مورد استفاده از موتورسیکلت ها

همچنین در کنار بررسی موارد کلاچ چیست، کاربرد کلاچ، علت خرابی کلاچ خاطر نشان می کنیم، امداد خودرو در تبریز ارس، آماده ی هرگونه خدمت رسانی در حوزه ی یدک کش در تبریز و حمل خودرو در تبریز به تمام نقاط ایران آماده ی خدمت رسانی می باشد.

همچنین، در دسته بندی های ذکر شده زمینه های استفاده در صنعت های خودروسازی بیشتر مد نظر بود در صورتی که در صنایع ماشین سازی از انواع دیگر کلاچ هایی که نیرو از آنها به کمک چرخ دهنده، چنگک، فلانچ اتصال و میله منتقل می شود نیز قابل استفاده هستند.

عوامل خرابی کلاچ

کلاچ هم مانند دیگر قطعات و سیستم های ماشینی، دارای یک عمر مفید تعیین شده هستند. کلاچ در حالت کلی، در معرض اصطحکاک های زیادی قرار دارد. بنابراین مانند سایز قطعات تحلیلی و مصرفی خودرو، تعویض گاه به گاه آن غیرقابل اجتناب می باشد.

اما در علت خرابی کلاچ، عوامل بسیاری دخیل هستند که می توانند باعث افزایش یا کاهش طول عمر مفید این قطعه شوند. مانند نوع رفتار و رانندگی شما، آب و هوا، اقلیم و نوع منطقه، و مهمتر از همه کیفیت صفحه کلاچ مورد استفاده و لنت های آن. اما در یک جمع بندی کلی می گوییم، عوامل موثر در علت خرابی کلاچ عبارتند از:

1.لرزش ماشین موقع رها کردن کلاچ

این مشکل یکی از شایع ترین موارد پیش آمده برای کلاچ است. این حالت را معمولا خسته شدن توپی کلاچ می گویند. در این شرایط، نیروی وارد شده به صفحه ی کلاچ ماشین شما، به دلیل ضعف عملکرد توپی خنثی می شود و انتقال نیرو بسیار ضعیف انجام شده و باعث لرزش ماشین می شود. البته این مشکل در صورت خرابی فنرهای صفحه ی فشاردهنده ی دیسک هم می تواند اتفاق بیفتد. اما در صورت بروز، صفحه کلاچ باید تعویض شود.

2.فرسوده شدن بلبرینگ کلاچ

این مشکل، معمولا با سبک اشتباه رانندگی، نیم کلاچ های پی در پی و استفاده های بی مورد و زیاد از کلاچ و فشار مداوم پا روی کلاچ رخ می دهد. در صورت بروز چنین مشکلی، معمولا صدای یاتاقان یا بلبرینگ در زمان کلاچ گرفتن شنیده می شود.

3.بکسواد کلاچ

وقتی لنت تمام می شود، یا چرب می شود، کلاچ بکسواد می کند. در نتیجه اتفاقی که می افتد، انتقال ناقص نیروی محرک موتور خواهد بود. این مشکل با رفع چربی لنت، یا تعویض خود لنت به سادگی حل می شود.

در کنار تمامی مواردی که در حوزه علت خرابی کلاچ ذکر شد، برخی موارد هم هستند که نیاز به توضیح زیاد ندارند در نتیجه خلاصه عنوان می کنیم : رانندگی با سرعت بسیار بالا، تعداد زیاد سرنشین ماشین، فشار یا گذاشتن پا روی کلاچ در حین رانندگی، فشار آوردن به موتور در سربالایی.

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. در صورت وجود هر گونه مشکل یا ایراد در اتومبیل، چه در حال رانندگی در جاده یا در شهر، می توانید با امداد خودرو در تبریز ارس تماس حاصل فرمایید؛ ما آماده ی ارائه ی هر گونه خدمت رسانی در زمینه ی یدک کش در تبریز و حمل خودرو در تبریز برای تمامی همشهریان عزیز می باشیم.